3 nguyên tắc giúp trái tim khỏe dịp Tết

Những ngày lễ là khoảng thời gian đoàn viên cùng gia đình, bạn bè. Vào dịp này thói quen sinh hoạt có thể bị đảo lộn: ăn uống thất thường, uống rượu, không tập luyện… Đây là những nguyên nhân ảnh hưởng đến sức khỏe trái tim. Để có một trái tim khỏe, đón năm mới vui vẻ, bình an, theo ThS.BS Huỳnh Thanh Kiều – Trưởng khoa Nội tim mạch 1, Trung tâm Tim mạch Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, trong dịp Tết mỗi người cần lưu ý các vấn đề sau.

Ăn uống lành mạnh, không bỏ bữa

Cơn đau tim hình thành do các mảng bám xung quanh động mạch. Mảng bám tích tụ trên thành trong của động mạch được tạo ra từ nhiều chất khác nhau lưu thông trong máu. Chúng bao gồm canxi, chất béo, cholesterol, chất thải tế bào và fibrin, một chất liên quan đến quá trình đông máu.

Ưu tiên sức khỏe tim mạch trong những ngày lễ không có nghĩa là tránh hoàn toàn những món ăn yêu thích mà hãy cố gắng đạt cân bằng. Bạn hãy tìm kiếm những nguyên liệu có thể biến món ăn thành một công thức tốt cho tim mạch. Thực đơn có thể bao gồm ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau, thịt gia cầm, cá. Mỗi người nên hạn chế thịt đỏ, thực phẩm chế biến sẵn; thay vào đó các loại hạt là một trong những lựa chọn protein lành mạnh nhất cho trái tim. Một chế độ ăn uống tốt cho tim sẽ giúp kiểm soát huyết áp, lượng đường trong máu.

Cũng theo bác sĩ Kiều, việc đi lại nhiều ngày Tết có thể khiến chúng ta ăn uống thất thường, bỏ bữa. Điều này có thể ảnh hưởng đến nhịp sinh học của cơ thể. Nhịp sinh học bị gián đoạn dẫn đến bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Vì vậy, dịp Tết, dù tham gia nhiều cuộc liên hoan, mỗi người cũng nên duy trì thói quen ăn đủ ba bữa và đúng giờ mỗi ngày.

Bên cạnh chế độ ăn, việc uống đủ nước rất quan trọng. Chúng ta không nên đợi đến khi có cảm giác khát nước mới uống, lúc đó cơ thể bị mất nước.

Hạn chế rượu, bia, tránh khói thuốc lá

Thói quen ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên giúp phòng ngừa bệnh tim mạch và các vấn đề sức khỏe chung. Việc sử dụng rượu, bia nhiều trong dịp năm mới cũng cần lưu ý. Theo bác sĩ Kiều, uống quá nhiều rượu có thể khiến cơ thể mệt mỏi. Điều này có thể dẫn đến hội chứng tim nghỉ lễ, hoặc rối loạn nhịp nhĩ do uống rượu (đặc trưng bởi nhịp tim không đều). Đây chính là nguyên nhân góp phần vào sự tích tụ adrenaline, khiến tim bắt đầu đập thình thịch.

Ngoài ra, mỗi người tránh uống rượu khi bụng đói. Uống quá nhiều rượu sẽ làm tăng chất béo trung bình trong máu, kết hợp với cholesterol xấu (LDL) gây tích tụ chất béo trong thành động mạch, tăng nguy cơ đau tim, đột quỵ. Đau tim là tình trạng bệnh nhân bị đau đột ngột ở ngực trái do lưu lượng máu đến tim bị gián đoạn. Người bệnh thường có các biểu hiện như tức ngực, khó thở, buồn nôn, chóng mặt, đổ nhiều mồ hôi, đau lan ra một hoặc hai cánh tay, lưng, cổ, hàm, dạ dày.

Hút thuốc lá thường xuyên có thể làm phá hủy mạch máu trầm trọng. Người thường xuyên hút thuốc có thể gặp những cơn đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim nhiều hơn so với không hút thuốc. Khói thuốc lá sẽ làm tăng tiết chất catecholamine, một hoạt chất tự nhiên có trong cơ thể, có tác dụng tương tự như adrenaline. Khi chất này có nồng độ cao quá mức cho phép có thể gây ra tình trạng loạn nhịp tim. Bên cạnh đó, người thường xuyên hút thuốc lá sẽ có nguy cơ cao hình thành mảng xơ vữa động mạch nhiều hơn, gây tăng huyết áp.

Giữ ấm trong thời tiết lạnh

Tết Quý Mão, người dân miền Bắc sẽ đón Tết trong thời tiết lạnh, nhiệt độ xuống thấp vào ban đêm. Khi nhiệt độ ngoài trời giảm xuống, mức huyết áp của những người có tiền sử tăng huyết áp có thể tăng đột biến. Tình trạng này làm tăng nguy cơ đau tim.

Khi trời lạnh, cơ thể thường có những phản xạ co mạch máu nhằm giữ nhiệt, tránh mất nước. Hiện tượng này khiến huyết áp tăng đột ngột, dễ hình thành cục máu đông gây ra nhồi máu não. Vì vậy, mỗi người cần chú ý giữ ấm. Người đi xe máy nên mặc áo chắn gió (ví dụ áo phao), đeo găng tay, tất chân đủ ấm, vì tay hoặc chân tê cóng có thể làm giảm phản xạ với tay phanh, chân phanh…

Bên cạnh đó, ngủ đủ giấc là điều cần thiết để có tâm trạng, sức khỏe tốt. Khi ngủ, cơ thể bạn sẽ giải phóng hormone giúp cho tim và mạch máu được duy trì chức năng tuần hoàn máu đến toàn cơ thể.

Việt Nam thuộc nhóm các nước thu nhập thấp và trung bình có tỷ lệ tử vong do bệnh tim mạch tăng 20% trong 20 năm qua. Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng, hầu hết bệnh tim mạch hiện nay có thể phòng ngừa một cách hiệu quả thông qua việc thăm khám tầm soát định kỳ kết hợp điều chỉnh lối sống như: không hút thuốc lá, chế độ ăn lành mạnh, tăng cường tập luyện thể lực, không lạm dụng rượu bia.

Lê Nguyễn